کد مطلب:31986 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا قيامت و برپايي آن متصل به اين دنيا خواهد بود يا اينكه بعد از مرگ انسانها و زندگي در برزخ ،قيامت برپا خواهد شد ؟

در اين سؤال سه نكته مطرح است : 1- برزخ چيست ؟ 2- برزخ با قيامت چه تفاوتي دارد؟ 3- آيا بعد از مردن انسان قيامتش شروع مي شود؟ در جواب گفتني است كه :

1- برزخ به چيزي مي گويند كه بين دو چيز ديگر قرار گرفته و حائل شده باشد و همين معنا در فرهنگ لغات ديگر نيز آمده است (مقاييس ، مجمع البحرين ، التحقيق في لغات القرآن و...). بنابراين برزخ مانع و حد و مرز بين دو امر است . اما منظور از آن در اصطلاح شرع چيست ؟ در قرآن مجيد آمده است : »و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون ؛ و پشت سر آنان برزخ است تا روزي كه برانگيخته مي شوند«، (مؤمنون، آيه 100).

در حديثي امام صادق (ع) فرموده است : »البرزخ القبر و هو الثواب والعقاب بين الدنيا والاخره ؛ برزخ همان عالم قبر است و ثواب و عقابي كه در بين دنيا و آخرت وجود دارد«، (تفسير نورالثقلين ، ج 3، ص 553، حديث 122). پيامر اكرم (ص) نيز فرموده اند: »القبر اما روضة من رياض الجنه او حفرة من حفر النيران؛ قبر يا باغي است از باغ هاي بهشت يا حفره اي است از حفره هاي دوزخ «، (بحارالانوار، ج 6، ص 205).

با اين بيان برزخ از هنگام مرگ انسان شروع شده و تا قيامت ادامه خواهد داشت.

2- تفاوت برزخ با قيامت در جهات گوناگوني است كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم : الف ) قيامت بعد از منقضي شدن اين دنيا است، در حالي كه برزخ با مردن افراد آغاز مي شود.

ب) در عالم برزخ روح با بدن مثالي (اجساد لطيف) همراه است كه نه به كلي مجرد است و نه مادي محض ؛ بلكه داراي يك نوع »تجرد برزخي« است و بدين صورت به حيات خود ادامه مي دهد، در حالي كه در قيامت روح با »بدن جسماني« همراه است كه نظير همين بدن مادي دنيوي است.

ج) نعمت هاي بهشتي در قيامت به مراتب از نعمت هاي برزخي والاتر است ؛ هم چنان كه عذاب دوزخي از عذاب برزخي بسي سخت تر است.

ابوبصير از امام صادق (ع) نقل مي كند كه فرمودند: »مؤمنان در حالي كه در عالم برزخ برخوردار از نعمتاند، پيوسته مي گويند: »ربنا اقم لنا الساعة وانجز لنا ما وعدتنا؛ پروردگارا قيامت را برپا كن و وعده هاي خود را درباره ما محقق ساز«. و برعكس مشركان در حالي كه در برزخ معذبند پيوسته مي گويند: »ربنا لاتقم لنا الساعة ولا تنجزلنا ماوعدتنا؛ پروردگارا قيامت را برپا مساز و وعده هاي خود را درباره ما محقق نفرما«، (بحارالانوار، ج 6، ص 269 و 270).

د) قيامت براي همه كس مطرح است، ولي برزخ براي برخي مطرح نيست . علامه مجلسي با برداشت از متون اسلامي مي فرمايد: هر كسي در قبر عذاب نمي شود و نيز هر كسي در قبر متنعم نمي گردد، تنها آنهايي كه دچار كفر محض بوده اند معذب مي گردند و آنهايي كه از ايمان محض و خالص برخوردار بوده اند از نعمت برخوردار مي شوند و از غير اين دو گروه تا قيامت چشم پوشي خواهد شد«، (بحارالانوار، ج 6، ص 272).

جهت اطلاع بيشتر در اين زمينه ، ر . ك :

1- پيام قرآن ، ج 5، ص 2 443- منشور جاويد، ج 9، ص 3 232- تفسير نمونه ، ج 14، ص 310